Ostatnio obejrzane vol. 2

"Miasto żywej śmierci" Lucio Fulci, 1980
Pierwsza część trylogii nazywanej przez niektórych piekielną rozgrywa się głównie w wymyślonym przez H.P. Lovecrafta miasteczku Dunwich, gdzie rozpocząć się ma najprawdziwsza apokalipsa. U Fulciego (i scenarzysty Dardano Sacchettiego, z którym reżyser pracował regularnie od czasu ciągle nieznanych mi "Siedmiu czarnych nut") nie ma wprawdzie mitologii Cthulhu, ale jest za to ksiądz, który popełniając na cmentarzu samobójstwo otwiera bramy piekieł. W efekcie trupy wracają do życia, aby wyrywać ludziom mózgi. Bynajmniej nie są to jedyne atrakcje - dostajemy też np. deszcz robaków oraz biedaków płaczących krwią czy wymiotujących własnymi wnętrznościami. Do wyboru, do koloru. Jednakże scen gore (i akcji w ogóle) nie ma tak naprawdę zbyt wiele, a  czasem włoski mistrz makabry rezygnuje z ukazania aktów przemocy, po wyraźnym ich zasugerowaniu ucinając potencjalnie brutalną scenę i przenosząc akcję w miejsce spokojniejsze. Tak jak to było już w "Zombie pożeraczach mięsa", fabuła opiera się na konstrukcji rodem z giallo (acz i pod tym względem kłania się lovecraftowska "Zgroza w Dunwich"), tyle że kontrowersyjny autor rezygnuje z ciągu przyczynowo-skutkowego. Nie interesuje go logika i odpowiadanie na kolejne rodzące się w trakcie seansu pytania (od powodów samobójstwa księdza poczynając), a i nie przestrzega też reguł gatunku (nieumarli to tutaj coś między zombiakami a duchami, jest też ich zaskakująco mało). Liczy się tylko poczucie wyobcowania i strachu. Niezłe ścierwo. Nie tak drapieżne jak "Hotel siedmiu bram" i nie tak urocze jak "Dom przy cmentarzu", ale będące ich odpowiednio cuchnącą zapowiedzią.

"Rodzice" Bob Balaban, 1989  
Idealny film do niedzielnego obiadu. Głównym bohaterem jest introwertyczny, wiecznie wystraszony chłopiec, którego sny (i wizje) przepełnione są krwią. To jest zaś owocem tego, że jego nad wyraz sympatyczni rodzice to wielcy entuzjaści kanibalizmu. Wbrew pozorom i wbrew gatunkowemu zaszufladkowaniu na Filmwebie, w kinowym debiucie Balabana nie ma nic komediowego. To bardzo niepokojąca, oniryczna makabreska, mająca niemało wspólnego z "Blue Velvet" - od miejsca akcji w postaci sztucznie radosnych amerykańskich przedmieść z lat 50. (stale kontrastujących z podjętym tematem), przez galerię mniej czy bardziej przejaskrawionych postaci i (oczywiście, że) surrealistyczną atmosferę, po muzykę samego Angelo Badalamentiego. Gwoli ścisłości, znakomity kompozytor poszedł tu zupełnie w inną stronę niż u Lyncha. Zamiast hipnotyzującego jazzu czy przeróżnych transowych dźwięków otrzymujemy mieszankę melodii usilnie przebojowych (uwypuklających fałsz tytułowej pary i rzeczywistości bohatera) oraz bezlitośnie mrocznej psychodelii, która gdzieniegdzie przytłacza tak bardzo, jakby Badalamenti był jedną z ofiar Andrzeja Żuławskiego. Z kolei, wracając do fabuły, stopniowo pogłębiający się obłęd (?) chłopca i jego coraz większe mordercze ciągotki kojarzyły mi się z późniejszym "Benny's Video". Szkoda, że "Rodzice" to dziś tak zapomniany horror. Smakuje lepiej od wielu amerykańskich klasyków grozy z lat 80.

"Mój chłopak zombie" Bob Balaban, 1993
Pierwsze 15 minut drugiego filmu Balabana to do bólu sztampowa komedia młodzieżowa. Bohater to koleś sympatyczny i nieśmiały, jego wielka miłość to najgorętsza laska w szkole, która spotyka się z największym w szkole osiłkiem; jest dużo romantyzmu, jest dużo seksu etc. Wszystko zmienia się wraz z nagłą śmiercią bohatera. A raczej wraz z jego wstaniem zza grobu. Co bardzo nietypowe, martwy młodzieniec ciągle jest właścicielem sprawnie funkcjonującego mózgu. Przy czym wcale się nie ukrywa, a swoim istnieniem nie sieje żadnej paniki. Rodzice automatycznie akceptują go w nowej formie, wybranka jego serca zaczyna się nim dzięki niej fascynować i tylko (sic!) ci, którzy go wcześniej nie lubili wytykają go palcami jako odmieńca. Problem pojawia się wtedy, kiedy chłopak zaczyna się powoli rozpadać oraz czuć coraz większy pociąg do ludzkiego mięsa. Spora dawka niespotykanego w komedii młodzieżowej absurdu oraz czarnego jak smoła humoru czynią rzecz bardzo orzeźwiającą i (czasem piekielnie) zabawną. Wyraźnie widać wpływy "Edwarda Nożycorękiego" i "Rodziny Addamsów", niestety film, mimo ogromnego potencjału, zdecydowanie im nie dorównuje. Reżyserowi zabrakło wyczucia i nazbyt często podkreśla umowność ("komiksowość") fabuły, scenarzyście zabrakło odwagi i w finale rzecz na powrót staje się okropnie konwencjonalna, a kompozytorowi zabrakło talentu - jego wszechobecna muzyka ocieka plastikiem, od którego idzie się zerzygać. I film imponujący kreatywnością zamienia się w kreskówkę o marnej dramaturgii. Niemniej, i tak polecam. Nie wiem jak Wy, ale ja czegoś takiego jeszcze nie widziałem. Chętnie zobaczyłbym remake.

"Życie bez zasad" Johnnie To, 2011
Swego czasu trochę się naoglądałem filmów pana To, jednak od "Zemsty" z 2009 roku zupełnie przestałem śledzić jego poczynania. Nie dlatego, że mi się jego wariacja na temat melvillowskiego "Samuraja" nie podobała. Tak po prostu. Teraz przyszedł czas na małe nadrobienie zaległości. "Życie bez zasad" to nie taki To, jakiego bym się spodziewał. Pomijając jego komedie czy melodramaty, których z niekoniecznie znanych mi powodów zwykłem unikać, znam go tylko jako znakomitego stylistę kina akcji, którego niektórzy zwykli określać godnym następcą Johna Woo (najbardziej lubię mocno leonowskich "Wygnanych"). Tymczasem "Życie", choć śmiało można je zaszufladkować jako kryminał/thriller, to rzecz dosyć spokojna i stonowana (nie wiem, może już wcześniej zdarzyło mu się takie tytuły płodzić, a ja je przeoczyłem). To interesująca mozaika, zbiór epizodów opowiadających o bardzo różnych postaciach (pracowniczce banku, ambitnym policjancie i drobnym, fajtłapowatym przestępcy), których łączy permanentny brak pieniędzy. Nie ma tu oczekiwanych wielkich napadów czy zapierających dech w piersiach strzelanin, a typowy dla hongkońskiego reżysera gangsteryzm pojawia się ledwie na marginesie fabuły. Nic z tych rzeczy nie jest tu jednak potrzebne, ażeby film trzymał w napięciu cały czas. Wystarczy, na przykład, odpowiednio sugestywnie pokazany strach przed zwolnieniem z pracy. Inna sprawa, że bez jakichkolwiek przestępstw obyć się nie mogło. Postaci nie znają się, lecz mają na siebie mniejszy czy większy wpływ, tak jak kryzys w Grecji wpływa tu na finanse pewnego "maklera". Teoretycznie film postawić więc można niedaleko produkcji pokroju tych autorstwa Alejandro Gonzaleza Inarritu. Całe szczęście To nie interesuje typowe dla takich pozycji metafizyczne pierdololo. Nie brnie więc, w przeciwieństwie do wspomnianego Meksykanina, w pseudoartystyczne bagno. Po prostu opowiada o zwyczajnych ludziach, którzy znaleźli się w niezwyczajnych sytuacjach. Trochę naiwnie (ze względu na gatunkowość), ale imponująco sprawnie. I ładnie. Następny film To w kolejce: "Drug War".